Гiсторыя Мiнска

Мінск - гэта старажытны горад, першыя летапісныя весткі аб якім ставяцца да другой паловы ХІ стагоддзя. Мінск тады належыў полацкаму князю Усяславу - знакамітаму "волату" і "чарадзею", па легендах ён мог ператварацца ў звера. У 1066 Усяслаў Брачыславіч нечакана напаў на Пскоў і разрабаваў Ноўгарад. У помсту яму вялікі князь кіеўскі Ізяслаў з братамі сваімі Святаславам чарнігаўскім і Усеваладам Пераяслаўскім рушыў на зямлю полацкую і аблажыў горад Мінск.

Князь Усяслаў быў у гэты час пад Псковам, даведаўшыся пра аблогу горада, ён вярнуўся да Мінска, але апошні быў ужо разрабаваны, Усяслаў быў захоплены ў палон і адвезены ў Кіеў. Словы з летапісу тых часоў: «... быў снег вялікі ... і быў бой жорсткі ... і шмат людзей загінула ...», - апынуліся прароцкім амаль на тысячу гадоў. Таму што на працягу сваёй гісторыі Мінск быў разбураны і знявечаны пажарамі, разадраны і пабіты ў войнах і міжусобіцах яшчэ больш за дзесяць разоў. Але кожны раз працавітыя рукі жыхароў будуць зноў і зноў падымаць горад і вяртаць яго да жыцця.

Усяслаў памёр у 1101. Яго спадчыну паміж сабой дзялілі шэсць яго сыноў, прычым Полацкае княства падзялілася. На працягу XII стагоддзя Мінск не меў спакою і пераходзіў з рук у рукі нашчадкаў Глеба, якія пастаянна варагавалі паміж сабой. Пасля смерці Валадара, які больш за ўсіх іншых князёў супраціўляўся Літве, Мінск падпаў пад уладу апошняй, але, верагодна, нашчадкі ранейшых кіеўскіх князёў ўтрымліваліся тут яшчэ даволі доўга, так як у летапісе ў пачатку XIV стагоддзя згадваецца пра менскіх князёў, якія без сумневу былі ў дасканалай залежнасці ад ліцьвінскіх князёў. Пасля гэтага далучэння да Літвы Мінск страціў сваё ранейшае значэнне.

Далейшая гісторыя Мінскага княства, гэта значыць з канца XII стагоддзя і на працягу ўсяго XIII стагоддзя, стала ў вышэйшай ступені цёмнай, і цяжка ў ёй разабрацца, так як летапісы згадваюць пра Мінск зрэдку і мімаходзь, але можна лічыць верагодным, што пасля смерці князя Валадара, сына Васілька, уладальнікам Мінска стаў найбольш выбітны з ліцьвінскіх князёў Міндоўг, затым сын ягоны Гінвіл і ўнук Барыс.

Час заснавання Мінска ці летапіснага Меньска, Менеска і Мінеска не вызначаны з дакладнасцю, але ўсё ж упершыню ён згадваецца ў летапісе ў 1067 г., калі быў абрабаваны вялікім князём у помсту полацкаму князю Усяславу Брачыславічу, які разрабаваў Ноўгарад. Існуе версія, што назва горада паходзіць ад ракі Менка (Меня), якая каля сучаснага Мінска ўпадае ў невялікую рачулку пад назвай Пціч. Самае першае паселішча на тэрыторыі будучага горада ўзнікла ў далёкім 9 стагоддзі. Вусце ракі Свіслач было заселена плямёнамі крывічоў і дрыгавічоў. У 980 годзе тэрыторыя будучага Мінска ўвайшла ў даволі вядомае Полацкае княства.

У 1413 заснавана мінскае ваяводства, падзеленае ў 1500 г. на тры павета: Мінскае, Мазырскае і Рэчыцкае. У 1499 Казімір дараваў гораду магдэбургскае права, а Жыгімонт Аўгуст заснаваў кірмаш. Другая палова XIV і XV стст. адзначаныя для Мінска частымі нападамі татараў, для абароны супраць якіх горад абнеслі земляным валам і збудавалі замак. Крымскія татары працягвалі нападаць на яго і ў XVI ст., Асабліва небяспечны і пагібельны напад быў здзейснены Махмет Гірэем ў 1506 г. Праз два гады Мінск быў абрабаваны рускімі войскамі.

Падчас Паўночнай вайны 1700-21 у чэрвені 1708 шведскія войскі захапілі горад і аблажылі жыхароў цяжкай кантрыбуцыяй. У выніку 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) цэнтральная частка Беларусі была захоплена Расіяй. Мінск стаў адміністрацыйным цэнтрам Мінскай губерні.

З канца 16 стагоддзя тут засядаў вышэйшы судовы орган Вялікага княства Літоўскага - Галоўны літоўскі трыбунал. У сярэдзіне 16 стагоддзя паўсталі цэхі - карпарацыі рамеснікаў, якія аб'ядноўвалі ў 16-18 стст. майстроў 41 рамеснай спецыяльнасці. Мінскія купцы вывозілі ў Расію, ва Украіну, ў Польшчу і Прыбалтыку лесаматэрыялы, смалу, воск, вырабы з жалеза, шкла і скуры, футра, прывозілі соль, віно, вострыя прыправы, тканіны, металы і вырабы з іх. У горадзе рэгулярна праводзіліся кірмашы і таргі.

У 1796 у горадзе было 5,8 тыс. жыхароў і каля 1000 дамоў, у 1811 годзе - 11,2 тыс. жыхароў. Кіраванне горадам было арганізавана ў адпаведнасці з "Дараванай граматай гарадам" Расійскай імперыі 1785, абіралася гарадская дума тэрмінам на 3 гады, дзейнічаў магістрат. Чарговым выпрабаваннем для горада стала руска-французская вайна, у якой, як вядома, нашы продкі змагаліся і на баку арміі Расійскага імператара, і на баку Вялікай Арміі Напалеона Банапарта. За час ваенных дзеянняў насельніцтва горада моцна скарацілася і складала каля 3,5 тыс. жыхароў.

Да 1860 года у горадзе былі пабудаваныя каменныя двух- і трохпавярховыя дамы. Новым «штуршком» для развіцця паслужыла адкрыццё чыгункі ў 1871 годзе.

1 Студзеня 1919 Беларусь увайшла ў склад Савецкага саюза. У час Вялікай Айчыннай вайны на тэрыторыі Мінска былі створаны тры габрэйскіх гета, куды траплялі габрэі з усёй краіны. За час акупацыі горада ў гета былі закатаваныя і па-зверску забітыя каля 80 тысяч габрэяў. Чырвоная армія вызваліла Мінск 3 ліпеня 1944 года.

Пасля вызвалення Мінска у горадзе засталіся ўсяго толькі 70 неразбураных будынкаў. Дзякуючы самаахвярнасці грамадзян Савецкага Саюза, якія пасля заканчэння вайны працавалі на знос, каб у кароткія тэрміны аднавіць краіну, Мінск быў адноўлены. Таксама былі пабудаваныя новыя дамы, аб'екты інфраструктуры і буйныя транспартныя вузлы. Пасля свайго аднаўлення Мінск стаў адным з важных цэнтраў Савецкага Саюза.

З 1991 года Мінск стаў цэнтрам незалежнай Рэспублікі Беларусь. 5 верасеня 1991 г. Мінску былі прызначаны афіцыйны сцяг і герб горада.

Праграма фестывалю

09 верасня 2023 г. Уваход вольны.

Галоўная пляцоўка

12.00 – 12.10: Урачыстае адкрыццё фестывалю. Парад клубаў гістарычнай рэканструкцыі, удзельнікаў фестывалю.

12.10-13.00: Сярэднія векі. Конны рыцарскі турнір.

13.00-13.25: Сярэднія векі. ІСБ. Турнір: баклер-меч.

13.25-13.50: Сярэднія векі. ІСБ. Турнір: шчыт-меч.

13.50-14.10: Сярэднія векі. ІСБ. Прафбоі.

14.10-14.40: Сярэднія векі. Рыцарскі турнір.

14.40-15.10: Сярэднія векі. ІСБ. Спартыўныя бугурты.

15.10-15.40: Сярэднія векі. Хітавыя бугурты.

15.40-15.55: Эпоха Мінскага княства. Турніры: Круг Адіна, Круг Локі.

15.55-16.50: Эпоха Мінскага княства. Бугурты.

16.50-17.10: Эпоха XVII-XVIII стст. Паказовыя выступленні («Газдава», «Шатландская пехота»)

17.10-17.45: 1812 год. Манеўры войскаў, паказовыя выступленні.

17.45-18.25: Першая светавая вайна. Паказовае выступленне.

18.25-18.50: Другая светавая вайна. Паказовае выступленне.

18:50-19:40: Штурм замка, тэатралізаванае масавае саціжжа.

Канцэрт на галоўнай сцэне фестывалю

20.00 - 20.20 “Recorderium”

20.20 - 20.40 “Воларт”


Падрабязней пра праграму.

Фотагалерэя

Май рацыю!

Сачы за ўсімі навінамі фестывалю на старонцы суполкі УКантакце

Менск Старажытны